Behandelingen » Gezondheidtips konijn en cavia

Konijnen en cavia's worden steeds meer als huisdier gehouden.
Het is dus erg belangrijk om enige kennis te hebben van deze dieren voordat u zo'n dier aanschaft. Deze dieren zijn namelijk qua gedrag, voeding en verzorging geheel anders dan bijvoorbeeld een hond of een kat. De meeste zijn, in tegenstelling wat de meeste mensen denken, geen echte knuffelbeesten, zeker niet voor kinderen. Denk daarom vooraf goed na waarom u een konijn of knaagdier aanschaft en wat u verwacht van een huisdier. Kleine konijnen zijn over het algemeen wat wilder dan de grotere. Cavia's zijn over het algemeen rustig en zachtaardig.
Heeft u de beslissing genomen om een konijn of knaagdier te nemen, let dan goed op het geslacht bij de aankoop. Want er kunnen snel kleintjes komen als men een mannetje en een vrouwtje bij elkaar zet! En een konijn kan wel gemiddeld 8 jaar oud worden!
Cavia's worden gemiddeld 4-8 jaar oud.

HUISVESTING
Konijnen zijn erg sociaal en hebben het liefst hun soortgenoten bij zich. Maar let op: 2 mannetjes vechten vaak, laat ze dan op tijd castreren, dit helpt meestal voldoende om ze samen te houden. Ook vrouwtjes kunnen erg agressief worden van de hormonen en zelfs schijnzwanger worden, castreren heeft hier zeker zin.
Cavia's kunnen alleen, maar ook in groepsverband leven.
Heeft u een binnenkonijn dan is interactie via contact met het baasje heel belangrijk.
Voor buiten- en binnenkonijnen geldt dat beweging zeer belangrijk is, niet alleen voor het welzijn van het dier maar ook voor een gezond, sterk lichaam. Buiten kan men een ren maken waarin het dier kan rondrennen en evt. graven (let hierbij goed op de afrastering!)
Ook binnen moet een konijn kunnen rondlopen en de benen kunnen strekken. Denk hierbij dan aan eventuele knaagproblemen aan elektriciteit en meubels.
Zorg er altijd voor dat het dier niet op de tocht staat, maar er moet wel een goede ventilatie zijn, dit om te voorkomen dat het dier in de stof of urinedampen zit. Regelmatig schoonmaken van het hok hoort hier natuurlijk ook bij.
Ook mag het niet te warm of te koud zijn. In de zomer moet u buiten ervoor zorgen dat het dier beschutting tegen de zon heeft en dat de wind voor ventilatie kan zorgen. In de winter daarentegen kan het bij erge vrieskou noodzakelijk zijn om het nachthok extra dicht te maken met bijvoorbeeld een stuk karton.

VOEDING
Voor konijnen en cavia's zijn vitamines, mineralen en vezels erg belangrijk om het lichaam optimaal te laten functioneren.
De meeste dieren krijgen gemengd voer waarin allerlei zaden en korrels zitten. Helaas wil het nogal voorkomen dat het dier niet alles opeet en bepaalde zaden selecteert. Meestal zijn het juist de waardevolle zaadjes die ze niet opeten wat dus op langere termijn een tekortkoming van bepaalde vitamines en mineralen geeft. Dit uit zich meestal als eerste in de kaak. Het bot van de kaken is niet meer stevig en verzacht, hierdoor zakken de kiezen als het ware scheef in het kaakbeen. Aangezien de kiezen levenslang doorgroeien bij deze dieren slijten de kiezen niet goed af en krijgen ze haakjes op de kiezen die dan in de tong en/of wang prikken. Dit geeft beschadiging en doet pijn, waardoor het dier minder eet of zelfs stopt met eten. Dit is erg gevaarlijk, een konijn of cavia dat niet meer eet is meteen een aanleiding om contact op te nemen met de dierenarts! Die zal de kiezen onder verdoving knippen zodat de haakjes eraf zijn, maar deze zullen na verloop van tijd helaas weer terugkomen daar de kiezen niet meer recht te zetten zijn.
Als uw dier dus selecteert met eten kunt u beter op pellets over gaan, dit zijn grijs/groene brokjes waarin alles zit. Zo kan uw dier niet meer selecteren, want alles is hetzelfde! Er hoeft ook niet zoveel gegeven te worden, enkel 25 gram per kg lichaamsgewicht.

Hooi moet er altijd bij gegeven worden en is nooit teveel. Hierin zitten namelijk veel vezels die goed zijn voor de darmbeweging. Bij een tekort hieraan kunnen de darmen minder bewegen en komt het tot gasophoping waardoor de darmen stil kunnen komen te liggen.
Tevens bevat hooi veel calcium en vitamines wat goed is voor de algehele gezondheid. Natuurlijk moet er ook elke dag vers water gegeven worden, ze drinken wel 50-100 ml per kilogram lichaamsgewicht per dag! Ze mogen ook wat groenten zoals bloemkoolblad, boerenkool, witlof en paardebloemblaadjes, gras en wilgentakken. En af en toe een appel,wortel en bruin brood.
Als u over moet schakelen naar pellets. Doe dit dan zeer rustig in 10 dagen tijd zodat de darmen eraan kunnen wennen: dus steeds meer van het nieuwe en steeds minder van het oude voer geven.

Extra aandachtspunt: Cavia's hebben zelfs extra vitamine C nodig, zij kunnen dit namelijk, net als de mens, niet zelf aanmaken en moeten dit dus via de voeding binnen krijgen. Ook al staat het op de voeding dat er extra vitamine C inzit dan nog is dit niet voldoende. Helaas breekt vitamine C snel af onder invloed van licht en lucht. Geef daarom elke dag een half vitamine C tabletje (b.v in sinaasappelsmaak), ze vinden dit heerlijk!

VOORTPLANTING

Konijnen en knaagdieren zijn zeer snel vruchtbaar. Konijnen zijn op de leeftijd van 5 maanden al vruchtbaar, cavia's zelfs al na 30-40 dagen!!!
Konijnenvrouwtjes ( moertje) zijn ook nog eens vaak schijnzwanger en kunnen vrij agressief worden. Bovendien komt baarmoederkanker helaas erg vaak voor: bij 80% van de vrouwtjes vanaf 4 jaar wordt dit vastgesteld.
De draagtijd bij konijnen is ongeveer 30 dagen en bij cavia's 64-72 dagen.
Zijn er kleintjes geboren dan zijn de konijntjes nog blind en vrij hulpeloos, de oogjes gaan pas vanaf 2 weken open, vanaf 3 weken ongeveer komen ze uit het nest. Ze krijgen melk van de moeder tot ongeveer 6 weken en mogen daarna weg. De moeder is na de bevalling weer vruchtbaar, dus als u geen nestje meer wil moet u haar zo snel mogelijk laten castreren, of het mannetje ( ram ) weghalen ( het mannetje kan overigens de kleintjes opeten).
Mannetjes konijnen kunnen vanaf 5 maanden en vrouwtjes konijnen vanaf 6 maanden gecastreerd worden.

Bij cavia's daarentegen zijn de kleintjes al zeer zelfstandig en kunnen al lopen en eten na de geboorte. Zij krijgen tot ongeveer 3-5 weken melk van de moeder en kunnen daarna weg als ze minimaal 300 gram wegen.
Cavia's kan men vanaf 6 maanden castreren.

GEZONDHEID
De lichaamstemperatuur van konijnen kan liggen tussen de 38-39,6 Co
Bij cavia's is dat 37,4 tot 39,5 Co.
Konijnen hebben twee soorten keutels,namelijk de dag- (harde, kleine ronde keutels) en de nachtkeutels ( zachter, minder rond) Deze laatste eet het konijn op. Hier worden nog eens extra vitamines ed. uitgehaald. Ziet u deze nachtkeutels te veel in het hok liggen dan krijgt uw konijn waarschijnlijk te veel te eten.
De urine is troebel bij het konijn soms donkergeel tot bruinrood van kleur.
Konijnen stampen bij gevaar hard met de achterpoten op de bodem als waarschuwing.
Als ze veel verharen kunt u het konijn beter regelmatig borstelen. Anders nemen ze te veel haren op en kunnen ze haarballen en zo verstoppingen krijgen. ( konijnen kunnen namelijk niet braken )

VEEL VOORKOMENDE ZIEKTEN
KONIJN
Tijdens de warme zomermaanden kunnen konijnen door de warmte "bevangen" raken. Zeker als ze geen beschutting tegen de zon en geen vers water hebben kunnen ze oververhit geraken. Een oververhit konijn kwijlt, heeft een versnelde ademhaling, een blauwe tong en is suf. Dit is een spoedgeval. Koel uw konijn meteen af in koel water en neem contact op met de dierenarts.

Ook als konijnen wondjes of diarree hebben kunnen er tijdens de warme dagen vliegen op af komen die daar hun eitjes inleggen. De maden, die dan zeer snel uitkomen, eten het konijn als het ware op.(dit kan al na 24 uur gebeuren) Let dus goed op, en maak de konijnen schoon als ze diarree hebben en verzorg de wonden goed. Eventueel kunt u vliegengaas rondom het hok spannen om deze vliegen te weren.

Bij langdurig onvoldoende opname van belangrijke voedingselementen kunnen gebitsproblemen ontstaan. De konijnen eten minder of zelfs niets en kwijlen vaak, ze zitten stil in een hoekje. Een konijn dat niet eet is echt niet goed, u kunt beter direct contact opnemen met de dierenarts.
Ontstoken ogen en neus, niezen en snot kunnen optreden bij teveel stof in de omgeving,te droge lucht, tocht of een infectie. Maak de ogen en neus goed schoon maar als het dier niet goed eet of niet verbetert ga dan naar de dierenarts.

Abcessen komen regelmatig voor aan de kaak. Dit komt vaak doordat de tanden te lang zijn.
Een scheve kop komt ook relatief vaak voor. Dit komt vaak door een middenoorontsteking. Het dier is zijn gevoel voor evenwicht kwijt en kan omrollen. Het dier stopt vaak met eten wat het dier nog zwakker maakt. Snel ingrijpen is dus noodzakelijk.

Diarree komt voor als het dier te weinig vezels opneemt, parasieten of een darminfectie heeft. Als het konijn nog eet, neem dan het krachtvoer/brokjes weg en geef voldoende hooi en water, mits het konijn dit opeet kunt u het zo proberen, anders moet u contact opnemen met de dierenarts.

Bij 80% van de vrouwelijke konijnen vanaf 4 jaar komt baarmoederkanker voor. Daarom adviseren wij het konijn te laten castreren=steriliseren,dit kan vanaf 6 maanden.

Een harde buik komt voor door gasophoping in de blindedarm en het dier eet en poept niet en is suf. Dit is een spoedgeval! Het dier kan hieraan sterven. Contacteer dus uw dierenarts.

Er zij twee belangrijke virale infecties die preventief bestreden moeten worden d.m.v. entingen.
# Myxomatose: dit wordt overgebracht door muggen en konijnenvlooien. Het kan ook door direct en indirect contact met zieke konijnen ( via kleding, schoeisel, grassen..).
De ziekte uit zich bij het konijn door dikke oogleden, snuit, oren en anus. Deze ziekte is haast altijd dodelijk.
# RHD/VHD: dit wordt overgebracht door direct of indirect contact met zieke konijnen, maar kan ook door insecten overgebracht worden.
Het besmette dier kan acuut doodgaan door interne bloedingen zonder dat u iets opgemerkt heeft.

Onlangs is er een nieuw vaccin voor konijnen op de markt gekomen, waarmee de dieren met slechts 1 vaccinatie een jaar lang beschermd zijn tegen myxomatose en VHD. Dit mag gegeven worden vanaf 5 weken leeftijd.
Een kleine kanttekening is er wel. Als uw konijnen tot nog toe met het oude vaccin is ingeënt tegen myxomatose maar niet is ingeënt tegen VHD, moet er bij de eerste enting met het nieuwe vaccin na vier weken eenmalig een 'booster' enting (herhalingsenting) worden gegeven. Dit omdat het anders mogelijk is dat er niet voldoende afweer tegen VHD wordt opgebouwd. (Dit staat normaal bij ons in het computerbestand als uw konijn altijd hier geënt is. De meeste konijnen zullen voor beiden geënt zijn en dan is een boosterenting dus niet nodig) Bij volgende entingen met het nieuwe vaccin is dit niet meer nodig. De booster moet ook gegeven worden als uw konijn niet ingeënt is geweest tegen myxomatose of VHD maar wel een myxomatose infectie heeft overleefd.

Laat ook nu uw konijn tijdig in het voorjaar inenten. Dit is en blijft de beste tijd om te vaccineren!
U kunt nu op een eigen tijdstip / dag, wanneer het u uitkomt, een afspraak maken. Dan wordt uw konijn in alle rust volledig nagekeken, net zoals bij een honden of kattenenting. En maar een keer per jaar een bezoek aan de dierenarts!